Hayali arkadaşlar, küçük çocukların hayallerinde yaratılan kimi zaman ergenler de hatta yetişkinlerde de görülen gerçekte var olmayan arkadaşlardır. Hayali arkadaşa sahip olmak normal psikolojik gelişimin bir parçası olarak görülür.
2004 yılında Washington Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada yaşları 3 ve 7 arasında değişen çocukların %65’inden fazlasının en az bir tane hayali arkadaşa sahip olduğu ortaya çıktı. Okul öncesi çağdaki kız çocuklarının, kendi yaşıtlarındaki erkek çocuklarına göre daha fazla hayali arkadaşa sahip olduğu görüldü. Araştırmada ayrıca, bu hayali arkadaşların %57’sinin insan, %41’inin ise hayvan olduğu bulundu. Çocukların büyük bir kısmı ise hayali arkadaşlarının gerçekte var olmadığının farkındaydı.
Çocuklar ile hayali arkadaşları arasındaki ilişki esnektir. Bir çocuk bir ya da daha fazla arkadaşa belli dönemlerde sahip olabildiği gibi bu arkadaşlığı tüm çocukluğu boyunca da sürdürebilir. Çocuk ile hayali arkadaşı arasındaki ilişki genelde ya hiyerarşik ya da eşitlikçidir. Araştırmalar tüm hayali arkadaşların arkadaş canlısı olamayabileceğini gösteriyor. Birçok çocuk hayali arkadaşlarını kontrol etmekte güçlük çektiklerini veya bu hayali arkadaşların kendilerini bunalttığını ifade etmektedirler.
Ruh sağlığı uzmanlarının büyük bir çoğunluğu, çocukların hayali arkadaşlara sahip olmasının veya nesnelere ya da oyuncaklara insan özelliği kazandırmasının çok normal olduğunu savunuyor. Çünkü bu hayali arkadaşlar çocukların sosyal, duygusal ve bilişsel yönden gelişiminde oldukça önemli bir rol oynuyor. Hayali arkadaşları sayesinde çocuklar, yetişkinlerden gördükleri kişiler arası iletişimi taklit edebiliyor, bazı çatışmaları sonuca kavuşturabiliyor ya da içinden gelen korku ya da kaygı gibi hisleri tek başına (arkadaşının yardımıyla) yatıştırmayı başarabiliyor. Ayrıca hayali arkadaşlar çocukların empati yapabilme becerisini de geliştiriyor.
Çocuklarda soyut düşünme becerilerinin kazandırılmasında da hayali arkadaşların önemi var. Erken çağdaki soyut düşünceler, semboller ya da durumlar bu arkadaş sayesinde kavranıyor. Bir başka araştırmanın parçasında, 4 yaşında olan ve hayali arkadaşları bulunan çocukların, 7 yaşında olan ama hayali arkadaşı hiç olmamış çocuklara göre duygusal anlamlandırma testlerinde daha yüksek sonuçlar aldıklarını gösteriyor.
Hayali arkadaşlar insanlar tarafından ruh sağlığı açısından olumlu olarak değerlendirilmese de çocukların yaratıcılığını artırdığı gibi onlara güvenli bir ortamda dünyayı anlama ve rekabet etme olanağı sağladığı açık bir şekilde ortada. Ayrıca çocuklar kaygı, stres ya da travma gibi durumlarla da bu arkadaşlarıyla konuşarak başa çıkabiliyorlar.
